نمونه گیری طبقه ای چیست؟ ، برای بیشتر کردن شباهت نمونه و جامعه و افزایش دقت نمونه برداری برای برآورد پارامترهای جامعه و دخالت دادن ویژگی های جامعه در نمونه، در روش نمونه گیری طبقه ای Stratified Random Sampling (نمونه گیری گروهی) جامعه به گروه های متجانس تقسیم و هر گروه از افرادی تشکیل می شود که ویژگی هایی مشابه دارند. پس از تقسیم جامعه به گروههای متجانس، تعداد نمونه نسبت به هر گروه مشخص و سپس با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده یا منظم، تعداد عناصر مورد نیاز از هر گروه انتخاب می شود. از روش نمونه گیری طبقه ای (نمونه گیری گروهی) هنگامی استفاده می شود که محقق اطمینان داشته باشد که اعضای جامعه مورد بررسی، از نظر یک سری ویژگی ها (صفات) با هم متفاوت باشند. در روش نمونه تصادفی ساده، به این ویژگی ها توجهی نمی شود.
تعریف نمونه گیری طبقه ای
روشی از انتخاب نمونه است که در آن جمعیت را بر اساس یک سری ویژگیها طبقه بندی میکنند که این طبقات هیچ نوع همپوشانی نداشته باشند یعنی هر فرد فقط و فقط به یکی از طبقات اختصاص داشته باشد سپس با استفاده از روش نمونهگیری اتفاقی ساده از هر کدام از این طبقات نمونه مورد نیاز را انتخاب میکنیم و در پایان نمونه ها را روی هم میریزیم تا پارامتر جمعیت را برآورد کنیم.
شرایط استفاده از نمونه گیری به روش طبقه ای:
۱. این روش در موقعیت هایی استفاده می شود که نمونه خیلی بزرگ نباشد؛
۲. این روش به منطقی تصادفی بودن نمونه از جامعه توجه دارد.
یعنی قبل از انتخاب، جامعه به طبقه هایی تقسیم می شود، سپس به نسبت هر طبقه به طور تصادفی، نمونه انتخاب می شوند؛
۳. در صورتی که نسبت نمونه گیری در تمام طبقات یکسان باشد، این روش می تواند موجب اصلاح نمونه گیری تصادفی شود، چرا که اطمینان از حضور همه طبقات جامعه هست؛
۴. طبقات باید به گونه ای تعریف و تفکیک شوند که تا حد امکان طبقات از یکدیگر متفاوت (تفاوت بین طبقات) و در عین حال در درون هر طبقه تجانس و همگنی لازم (تشابه در درون) وجود داشته باشد.
به عبارت دیگر، طبقات از هم مستقل و لیکن در درون هر گروه یا طبقه، افراد همگن وجود داشته باشد.

نمونه گیری طبقه ای چیست؟ – کالج مدیریت
مزایا و معایب نمونه گیری طبقه ای -نمونه گیری طبقه ای چیست؟
مزایا: برآورد جداگانه برای هر یک از طبقات
افزایش دقت برآورد در صورت همگنی طبقات
معایب: همیشه طبقه بندی ممکن نیست.
ممکن است تعداد نمونه در طبقات کم باشد
نکات مهم در روش نمونه گیری طبقه ای -نمونه گیری طبقه ای چیست؟
الف) پژوهشگر، علاقه مند است اطمینان از این موضوع داشته باشد که هر یک از طبقه های موجود در جامعه، در نمونه او حضور دارند.
ب) جامعه، به خرده گروهها یا طبقه هایی تقسیم می شود و نمونه های مستقل از هر طبقه به طور تصادفی انتخاب می شوند. حجم نمونه در درون هر طبقه با توجه به دو روش نمونه گیری نسبتی) و یا نمونه گیری غیر نسبتی ) می تواند تعیین می گردد.
در نمونه گیری نسبتی، نسبت حجم نمونه انتخاب شده در هر طبقه به کل حجم نمونه با نسبت طبقه به کل جامعه برابر است.
اگرچه نمونه گیری به برآورد پارامترهای جامعه کمک میکند، ولی ممکن است گروههای فرعی معینی از اعضاء در جامعه وجود داشته باشند که انتظار رود در مورد یک مطالعه مورد توجه محقق، پارامترهای مختلفی داشته باشند. به عبارت دیگر هر گاه آزمودنی های جامعه از نظر برخی خصوصیات همگون نباشند و بتوان آنها را در طبقات مختلف گروهبندی کرد، نمونه گیری باید طوری انجام شود که به نسبت افراد هر طبقه در جامعه، همان نسبت در نمونه نیز انتخاب شود.
برای مثال، برای پژوهشی که مدیر بخش منابع انسانی علاقهمند به ارزیابی میزان نیازهای آموزشی کارکنان است، کل سازمان، جامعه پژوهش را تشکیل خواهد داد. امّا میزان کیفیت و فشردگی آموزش مورد نیاز مدیران ارشد، مدیران سطح پایینتر، سرپرستان، تحلیلگران رایانه، کارکنان دفتری و غیره برای هر گروه، متفاوت خواهد بود. آگاهی از انواع تفاوتهایی که وجود دارد در ایجاد برنامه های آموزشی سودمند و مفید در سازمان کمک خواهد کرد. به این دلیل، اطلاعات باید به شیوهای جمع آوری شود که به ارزیابی نیازهای هر سطح از گروههای فرعی در جامعه بتواند کمک کند. در این صورت واحد تجزیه و تحلیل میتواند سطح هر گروه باشد.
فرآیند نمونه گیری طبقه ای همانطور که از نامش پیداست، متضمن فرآیندی از تشکیل طبقات و تجزیه آنهاست که به وسیله انتخاب تصادفی آزمودنی از هر طبقه دنبال میشود. در این نمونه گیری ابتدا جامعه به گروههای ناسازگاری که در بطن پژوهش مناسب، مرتبط و بامعنا هستند، تقسیم میشوند. بدون پیش گرفتن شیوه نمونه گیری طبقه ای، یافتن تفاوتها در پارامترهای گروههای فرعی درون یک جامعه نمیتواند ممکن باشد.
طبقه بندی نوعی طرح نمونه گیری کارآمد در پژوهش است؛ یعنی، طبقه بندی، اطلاعات بیشتری در مورد حجم نمونه معینی فراهم میکند. طبقه بندی باید خطوطی را دنبال کند که با پرسشهای پژوهش متناسب باشند. برای مثال اگر ترجیحات مشتری را برای یک محصول مورد بررسی قرار میدهیم، طبقه بندی جامعه میتواند بر اساس حوزه های جغرافیایی، بخشهای بازار، سن مصرف کننده، جنسیت مصرف کننده، یا ترکیب های مختلفی از این موارد صورت گیرد. روش طبقه بندی، میزان همگنی را در هر طبقه و ناهمگنی را بین طبقات نشان میدهد. به عبارت دیگر، اختلافها و تفاوتهای بین گروهها بیشتر از تفاوتهای درون گروه خواهد بود.
وقتی جامعه به شیوه های صحیحی طبقه بندی گردید، نمونه ای از اعضای هر طبقه میتواند با استفاده از نمونه گیری تصادفی یا نمونه گیری سیستماتیک، استخراج شود. آزمودنی های استخراجی از هر طبقه میتواند نسبت به تعداد عناصر در هر طبقه متناسب یا نامتناسب باشد.