شایستگی چیست؟ ، شایستگی مجموعه دانش، مهارت‌ها، خصوصیات شخصیتی، علایق، تجربه‌ها و توانمندی‌های مرتبط با شغل که دارنده آن‌ها را قادر می­ سازد در سطحی بالاتر از حد متوسط به ایفای مسئولیت بپردازد. در واقع شایستگی‌ها الگویی را ارایه می‌کنند که نشان دهنده‌‌‌ی فرد با عملکرد برتر در شغل محوله است. شایستگی‌ها، به رفتارهای هدفمند دلالت دارد که شامل عناصر ذیل است:

دانش و آگاهی‌ها: معلومات شغلی، اطلاعات و تخصص مرتبط با شغل؛

قابلیت‌ها یا مهارت‌ها: توانایی انجام کارهای مرتبط با اهداف شغلی؛

نگرش‌‌ها و ارزش‌ها: ترجیحات و یا مفروضات ذهنی فرد؛

ویژگی‌ها: خصوصیات شخصیتی و نحوه واکنش به شرایط و افراد؛

انگیزش: سائقه‌های درونی و اشتیاق برای اقدام؛

شایستگی‌ها را می‌توان به کوه یخ تشبیه کرد، بخشی از شایستگی‌ها شامل دانش و مهارت‌ها مشهودترند و به سرعت دیده می‌شوند و قابل ارزیابی هستند، اما بخشی مثل خصوصیات شخصیتی، انگیزه‌ها و استعدادها کمتر مشهودند و برای کشف آنها باید زمان بیشتری صرف کرد و از ابزارهایی نظیر کانون ارزیابی و توسعه استفاده نمود. که طی آن با کمک مجموعه تمرین‌های شبیه سازی و آزمون‌های متناسب،  میزان یک شایستگی در افراد مورد ارزیابی و سنجش قرار می‌گیرد.

شایستگی چیست؟

• مجموعه ای از توانایی ها، تعهدات، دانش و مهارت های مرتبط که فرد (یا سازمان) را قادر می سازد که به طور موثر در یک کار یا وضعیت عمل کند.
• توانایی ها به مهارت ها و دانش اشاره دارند که منجر به عملکرد برتر می شوند.
• مهارت های قابل اندازه گیری، توانایی ها و ویژگی های شخصیتی که کارکنان موفق را در برابر نقش های مشخص در یک سازمان شناسایی می کند.
• شایستگی بیش از دانش و مهارت است. شامل توانایی برآورده کردن نیازهای پیچیده، با طراحی و تجهیز کردن منابع (شامل مهارت ها و نگرش ها)در یک زمینه خاص است.
• یک الگوی قابل اندازه گیری از دانش، مهارت ها، توانایی ها، رفتارها و سایر ویژگی ها که فرد برای انجام وظایف کاری یا عملکردهای شغلی با موفقیت نیاز دارد.
• شایستگی ها “چگونگی” انجام وظایف شغلی، و یا آنچه که فرد برای انجام این کار به موفقیت نیاز دارد را مشخص می کنند.

انواع شایستگی ها -شایستگی چیست؟

• مهارت های رفتاری (یا مهارت های زندگی) شایستگی ها. مهارت های زندگی، رفتارهایی حل مساله هستند که به طور مناسب و مسئولانه در مدیریت امور شخصی به کار می روند. آن ها مجموعه ای از مهارت های انسانی هستند، که از طریق آموزش یا تجربه مستقیمی که برای رسیدگی به مسائل و سوالات متداول در زندگی روزمره بشر مورد استفاده قرار می گیرند، به دست می آیند. مثلا عبارتند از: ارتباطات، توانایی تحلیلی، حل مسئله، ابتکار و غیره.
• شایستگی های اجرایی (یا فنی) . شایستگی های عملکردی مربوط به توابع، فرایندها و نقش های درون سازمان می شود و شامل دانش و مهارت در انجام فعالیت های مورد نیاز برای موفقیت در انجام یک کار یا وظیفه خاص می باشد. مثالها عبارتند از: توسعه برنامه های کاربردی، شبکه و ارتباطات، تحلیل پایگاه داده و طراحی و غیره
• شایستگی های حرفه ای. صلاحیت هایی هستند که به موفقیت در زمینه سازمانی می انجامد.آنها شتاب دهنده عملکرد هستند و یا اگر فاقد کافی قدرت و کیفیت باشند دلیل عدم موفقیت افراد در مشاغل است. نمونه ها عبارتند از: محیط کسب و کار، صنعت و استاندارد های حرفه ای، مذاکره، مدیریت افراد و غیره.

شایستگی چیست؟ – کالج مدیریت

کاربرد شایستگی‌ها -شایستگی چیست؟

با بهره گیری از شایستگی‌ها می توان نگاهی یکپارچه به فرآیندهای مدیریت منابع انسانی نظیر آموزش، ارزیابی عملکرد، جذب واستخدام… داشت. در واقع یکی از بهترین و مناسب‌ترین رویکردها برای نایل شدن به انسجام بین فرایندی، به کارگیری رویکرد شایستگی در مدیریت منابع انسانی است و مدل‌های شایستگی می‌توانند به عنوان شیوه‌ای برای یکپارچه کردن اقدام‌های مختلف منابع انسانی به کار روند. می‌توان گفت که در این رویکرد شایستگی،‌ هسته مرکزی تمامی فعالیت‌های منابع انسانی سازمان قرار می‌گیرد.

وجوه مشترک افراد دارای شایستگی

۱٫ به کمال گرایی متعهدند

شایستگی چیست؟ ، جان جانسون در کمال گرایی مسیحی می نویسد: “موفقیت، ارزش ما را در مقایسه با دیگران نشان می دهد. کمال گرایی، ارزش ما را در مقایسه با قابلیت خودمان اندازه گیری می کند. موفقیت، خود را به گروه اندکی هدیه می دهد، اما رویای بسیاری است. کمال گرایی در دسترس همه ی انسان هاست اما فقط چند تن آن را پذیرا می شوند.”

باب تیلور عقیده دارد در طی ورود افراد جدید به تیم، تنزل کوتاه مدت کیفیت محصول، پذیرفتنی است؛ به این دلیل که استانداردهای او به حدی بالا هستند که یک تنزل کوچک در کیفیت، صدمه ی زیادی نمی زنند. او و کارکنانش کاملا متعهد به کمال گرایی هستند.

۲٫ هیچ گاه به “معمولی” قانع نمی شوند

معنی لغوی “Mediocre”، کسی در نیمه راه سنگی کوهستان، است. متوسط بودن یعنی انجام کاری به صورت ناتمام، محروم کردن خود از رسیدن به قله. افراد شایسته هرگز به متوسط و معمولی قانع نمی شوند. آنها انرژی و تلاش خود را بر آن کاری متمرکز می کنند که خوب انجام می دهند و در این راه از همه ی قابلیت های خود کمک می گیرند.

۳٫ به جزئیات توجه می کنند

دیل کارنگی می گوید: “از آن نترسید که حداکثر تلاش خود را در مسایل به نظر جزیی و کوچک به کار برید. اگر هر بار در یکی از آنها موفق شوید، به همان نسبت مهارت هایتان افزایش می یابد. اگر بتوانید کارهای کوچک را خوب انجام دهید، کارهای بزرگ خود به خود انجام می شوند.”

به عنوان مثال وقتی باب تیلور شروع به ساختن گیتار کرد، همه ی کارهای جزیی آن را خود انجام می داد. حالا او بیشتر در نقش رهبر تیم و طراح فرآیندها و ابزار تولید، عمل می کند. اما او و کارکنانش همچنان به جزئیات توجه می کنند و این باعث رسیدن آنها به مقام فعلی خود شده است. تیلور بزرگترین تولید کننده ی گیتارهای اکوستیک در جهان است.

۴٫ به صورت مستمر، عمل می کنند

افراد شایسته، با مداومت عمل می کنند. آنها همیشه، حداکثر سعی خود را می کنند که این نکته ی مهمی است. اگر ۹/۹۹ کارها هم خوب انجام می شد، باز به معنای آن بود که تقریبا سالانه ۸۱۱۰۰۰ حلقه فیلم عکاسی ۳۵ میلی متری عیب دار، استفاده می شد، ۲۲۰۰۰ چک از حساب های بانکی اشتباه در ۶۰ دقیقه آینده برداشت می شد.

تیلور درباره ی کار خود می گوید که در “تنظیم و تصحیح” خود مهارت دارد. او کارهای خود را به خوبی انجام می دهد، با ادامه ی کاری که در آن بهترین است، کاری را که خوب انجام نمی دهد، کنار می گذارد. آیا این جمله تعریفی از شما است؟ آیا شما انرژی خود را روی کاری متمرکز می کنید که به خوبی قادر به انجام آن هستید؟ تا وقتی که در آن کار کاملا قابل شوید؟ آیا دیگر اعضای گروه مطمئن باشند شما کار خود را طوری انجام خواهید داد که باعث موفقیت کل گروه گردد؟ اگر جواب منفی است، شاید لازم است بهتر تمرکز و مهارت هایی را تقویت کنید که شما را قادر به انجام بهتر کار می کند.