نظام نوآوری ، عملکرد نظام نوآوری یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های برنامه‌ریزی برای شکوفایی اقتصادی، اجتماعی، تأمین امنیت و رفاه جامعه است. دستاوردهای اندک در حوزه‌های نوآوری و اقتصادی، و عدم دستیابی به اهداف علمی کشور، حکایت از وجود چالش‌هایی در نظام نوآوری ایران دارد. حال‌آنکه بهبود وضعیت نظام نوآوری ایران، نیازمند سیاست‌گذاری یکپارچه، همسو و مشخص است. نوعی از سیاست‌گذاری که بتوان بر اساس آن به تعیین سهم و نرخ مشارکت هر یک از بازیگران این نظام، و راهبردهای کلی پرداخت و بر بهره وری نظام ملی نوآوری افزود. اما حصول این امر مهم، جز در بستر سیاستی واحد، جامع و به‌دور از تشتت و تضاد سیاستی و فکری پشتیبان آن، ممکن نیست. در این راستا استفاده از معیارها و سنجه‌ های تنظیم‌گر، تسهیل گر و مبتنی بر پذیرش اجتماع متخصصان این حوزه، حائز اهمیت است تا بتوان بر اساس آن به شناسایی کاستی‌های فعلی در نظام ملی نوآوری و همچنین ارزیابی سیاست‌های فعلی این نظام پرداخت و راه را برای سیاست‌های کاربردی و راهبردی در آینده نیز، بهبود بخشید.

نوآوری چیست؟

“نوآوری ، بکارگیری ایده‌های نوین ناشی از خلاقیت است. در واقع به پیاده ساختن ایدهٔ ناشی از خلاقیت که به صورت یک محصول یا خدمت تازه ارائه شود، نوآوری می گویند. نوآوری با ایده پردازی و اختراع تفاوت دارد. اختراع به معنای «پدیدآوردن محصول جدید» است، اما نوآوری فراتر از آن است و به معنای «معرفی محصولی تازه» است که با ابداع و عرضه صورت می‌گیرد.

تعریف نظام نوآوری

نظام نوآوری، یک نظریه‌ای رسمی نیست؛ یعنی اینکه فرضیه‌های مشخصی را در مورد ارتباطات علی و معلولی میان متغیرهای موجود در مدل فراهم نمی‌کند، بنابراین باید آن را یک رویکرد یا چارچوب نظری نامید که می‌توان از آن در شناخت تحولات نوآوری بهره برد.

مفهوم نظام نوآوری

مفهوم نظام نوآوری را اولین بار، فریمن در سال ۱۹۸۲ و با الهام از نظریات لاندوال به کار برده است. او با مطالعه سیستم نوآوری ژاپن ملاحظه نمود که سازمان‌های تحقیق و توسعه، بنگاه‌های صنعتی، و سازمانهای دولتی ژاپن در یک رابطه متقابل با یکدیگر، و در یک چارچوب و بستر نهادی موجبات توسعه فناوری را فراهم آورده‌اند. وی نظام نوآوری را شبکه‌ای از موسسات عمومی و خصوصی می‌داند که حاصل فعالیت ها و تعامل های آنان به خلق انتقال اصلاح و انتشار فناوری های جدید منجر می‌شود. او مجموعه‌ی این عوامل را در ذیل مفهوم نظام ملی نوآوری مطرح کرده و سامان‌دهی این سیستم را به عنوان یکی از عوامل اصلی مؤثر در توسعه کشورها معرفی می‌نماید. در واقع فریمن نوآوری را حاصل فرایندی غیر خطی می‌داند که شبکه‌ی درهم‌تنیده‌ای از عوامل، در شکل‌گیری آن ایفای نقش می‌نمایند.

اگر به دنبال صفحه اول در گوگل هستید سئو سایت کلینیک کسب و کار را امتحان کنید.

نظام نوآوری – کالج مدیریت

• وظایف اصلی نظام‌های نوآوری

جانسون و جاکوبسون تاکید دارند که در یک نظام نوآوری باید مجموعه‌ای از وظایف تامین شود. آنان پنج وظیفه‌ زیر را برای یک نظام نوآوری ذکر کردند:

• ایجاد دانش «جدید»،
• راهنمایی کردن جهت فرایند کاوش،
• تامین منابع، یعنی سرمایه، رقابت و منابع دیگر،
• آسان سازی ایجاد اقتصادهای خارجی مثبت (در کل یک مبادله اطلاعات، دانش، بصیرت)
• آسان سازی اطلاعات بازارها

نظام نوآوری در یک بخش تحت تأثیر سه عامل اصلی است:

الف) بازیگران و شبکه‌ها
بازیگران و شبکه‌ها شامل مواردی همچون، افراد (مانند مصرف‌کنندگان، کارآفرینان و دانشمندان)، سازمان‌ها شامل شرکت‌ها ( مانند کاربران، تولیدکنندگان، تأمین‌کنندگان مواد اولیه) و یا سازمان‌های غیر شرکتی (مانند دانشگاه‌ها، موسسه‌های مالی، موسسه‎‌های دولتی، اتحادیه‌های بازرگانی، انجمن‌های فنی) و نیز شامل زیرمجموعه‌های سازمان‌های بزرگ‌تر (مانند بخش‌های تولید و تحقیق و توسعه) و یا گروهایی از سازمان‌ها (مانند انجمن‌های صنعتی)، می‌شود.
ب) ساختار نهادی
ساختار نهادی عبارت است از از هنجارها، روال‌ها، عادت‌های مرسوم، رفتارهای شکل‌گرفته، قوانین، مقررات و استانداردها که طیف وسیعی از الزامات قانونی، قراردادها و نهادهای رسمی و غیررسمی را در برمی‌گیرد. بسیاری از نهادها ملی هستند (مانند نظام صدور گواهی ثبت اختراع) و برخی دیگر در حوزه نظام بخشی جای می‌گیرند (مانند بازار نیروی کار بخشی یا نهادهای مالی ویژه یک بخش)
ج) دانش و فناوری‌ها
هر بخش می‌تواند بر پایه دانش، فناوری‌ها و ورودی‌های مشخصی شکل بگیرد. دانش و فناوری، مرزهای بخش را به‌عنوان موضوعی محوری در تحلیل‌ها مطرح می‌سازند.

• جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

همان طور که در بالا اشاره شد،گاهی اوقات تامل کردن بر اینکه چگونه مفهومی نظیر “نظام های نوآوری” پیدا شد و اینکه در چه مسیری توسعه پیدا کرد حائز اهمیت می باشد. این مسئله زمانی رخ می دهد که با وجود تلاش های بسیار برای توسعه آن مفهوم، آن مفهوم به درستی نمی تواند به کار بسته شود. افزایش همجواری و کشش بالقوه میان نظام‌های ملی که توسط جهانی سازی ایجاد شده است عاملی است برای افزایش تقاضای درک تفاوت‌های نظام‌های خاص ملی بین فعالیت‌های نوآوری که به تجارت جهانی مرتبط می باشند.