اگر انگیزه از روی نیازهای ناخوشایند، سطح پایین و برآورده نشده باشد، یک مدیر باید بتواند درک کند که نیازهای مهم برای کارکنانش کدامها هستند و اولویت این نیازمندیها چه چیزی است. در همین راستا مازلو مدلی را طراحی کرده است که در آن نیازهای پایه و سطح پایین، مانند نیازهای جسمانی و فیزیولوژیکی و همین طور نیازهای ایمنی باید قبل از نیازهای سطح بالا، همچون نیازهای رضایت شخصی و پیشرفت مورد توجه قرار بگیرند. در این مدل سلسله مراتبی که به مدل سلسله مراتب نیازهای مازلو معروف است. زمانی که یک نیاز برطرف میشود دیگر برای فرد انگیزهبخش نخواهد بود و جای خود را به نیازهای سطح بالاتر خواهد داد.
آبراهام مزلو – یک مسیر ناتمام
در شناخت آبراهام مزلو باید به یک نکتهی مهم توجه داشته باشیم. آن نکتهی مهم این است که او نسبتاً زود فوت کرد (در سال ۱۹۷۰ و در سن ۶۲ سالگی). مدل سلسله مراتب نیازهای مازلو.
منظور از فوت زودهنگام این است که برخلاف برخی افراد که پس از مدتی روند رشدشان کُند یا متوقف میشود، اتفاقاً او دقیقاً در زمانی که در اوج شکوفایی و رشد بود، فوت کرد و به نوعی میتوان روند فعالیت او را یک مسیر ناتمام دانست.
وقتی ویرایش دوم (۱۹۷۰) کتاب او با عنوان انگیزش و شخصیت (Motivation and Personality) را میخوانید، به خوبی حس میکنید که او خود را هنوز در میانهی راه میبیند و انگیزهی زیادی دارد تا حرفها و مطالعاتش را دقیقتر و مستندتر کند. در همان سال، بودجهای هم برای تحقیقات بزرگتر به او تخصیص داده شده بود که با مرگ او، آن پروژه نیز متوقف شد.

مدل سلسله مراتب نیازهای مازلو- کالج مدیریت
مدل سلسله مراتب نیازهای مازلو به این صورت است:
- نیازهای فیزیولوژیکی: هوا، غذا، آب، مسکن، نیازهای جنسی و خواب؛
- نیازهای امنیتی: حفاظت، امنیت، ثبات در قانون و شغل و نداشتن ترس از عوامل اجتماعی و محیطی؛
- نیازهای اجتماعی: داشتن روابط دوستانه، وابستگی عاطفی و روابط خانوادگی، عضویت در گروههای خانوادگی، دوستان و کاری؛
- نیازهای احترامی: موفقیت، مهارت، استقلال، موقعیت اجتماعی، مورد احترام واقع شدن، داشتن شخصیت اجتماعی؛
- نیازهای خودشکوفایی: تحقق توان بالقوه شخصی، شکوفایی، رشد تجارب شخصی و اجتماعی.
مدل پنج مرحلهای ابتدایی مازلو در طول دههی ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ به یک مدل ۷ و سپس ۸ مرحلهای تبدیل شد:
- نیازهای زیستی و فیزیولوژیکی: هوا، غذا، آب، پناهگاه، نیازهای جنسی، خواب و غیره؛
- نیازهای امنیتی: امینت، ثبات شغلی و داشتن قوانین درست و غیره؛
- نیازهای اجتماعی: داشتن روابط دوستانه، وابستگی عاطفی و روابط خانوادگی، عضویت در گروههای خانوادگی، دوستان و کاری؛
- نیازهای احترامی: موفقیت، مهارت، استقلال، موقعیت اجتماعی، مورد احترام واقع شدن، داشتن شخصیت اجتماعی؛
- نیازهای شناختی: آگاهی و درک، کنجکاوی، شناخت و اکتشاف، نیاز به درک معنا و پیشبینی؛
- نیازهای زیباییشناسی: قدردانی و جستوجو برای یافتن زیبایی، تعادل و غیره؛
- نیازهای خودشکوفایی: تحقق توان بالقوه شخصی، شکوفایی، رشد تجارب شخصی و اجتماعی؛
- نیازهای تعالی: کمک به دیگران برای رسیدن به رشد روحی.